Dros y misoedd nesaf yng Nghaersalem bydda i’n pregethu trwy Lyfr Genesis yn y Beibl. Dwi’n gobeithio (os bydd amser yn caniatau) sgwennu blog i fynd gyda pob pregeth. Dyma’r drydedd rhan. Dyma oedd dyma oedd y rhan gyntaf, (Y Cread)dyma oedd yr ail ran (Y Cwymp), dyma oedd y drydedd rhan (Noa), dyma oedd y pedwerydd rhan (Tŵr Babel) a dyma oedd y pumed rhan (Abraham – Rhan 1).
Tro diwethaf fe wnaethom ni ddechrau edrych ar hanes Abraham. Fe welsom fod Duw wedi rhoi pwrpas a galwad ar fywyd Abraham, a bod yr un Duw yn rhoi pwrpas a galwad ar fywyd pob un o’i blant heddiw.
Ymrwymiad Duw i Abram
Er fod Abram wedi credu yn yr Arglwydd a fod ganddo fe berthynas gyda Duw – mae’r bywyd wedyn o ddilyn yr Arglwydd yn fwy o broses, fel mae hanes Abraham yn dangos. Mae Duw wedi addo i Abram fod yna genedl fawr mynd i ddod allan ohono. Ond mae e a Sara yn edrych ar y sefyllfa, gweld eu hunain yn hen iawn ac felly yn annhebygol a allu cael plant ac yn penderfynu cymryd pethau mewn i’w dwylo eu hunain.
Mae’r cyfan yn mynd yn flêr iawn oherwydd fod Abram yn cysgu gyda Hagar, morwyn Sara ei wraig ac yn cael mab – Ishmael. Roedd Abram a Sara yn meddwl fod hwn yn gynllun da er mwyn cael etifedd er mwyn cyflawni galwad Duw iddyn nhw dyfu’n genedl fawr. Ond nid dyma oedd cynllun Duw.
Ydym ni weithiau yn cymryd pethau mewn i’n dwylo ein hunain yn lle disgwyl wrth Dduw?
Dwi am i ni oedi dros hyn am funud a holi os ydym ni weithiau yn syrthio i’r run trap ac Abraham a Sara. Ydy ni’n meddwl ein bod ni’n gwybod yn well ‘na Duw? Neu o leiaf, ydym ni’n llawn bwriadau da yn mynd a’n pen mewn i sefyllfa neu benderfyniad mawr mewn bywyd yn lle aros a disgwyl wrth yr Arglwydd? Dwi’n cofio darllen am Ruth Graham (gwraig Billy Graham), ddywedodd unwaith:
“I’m glad God doesn’t answer every prayer or I would have married the wrong man several times!”
Mae angen i ni ddysgu oedi yn ein bywyd a’n penderfyniadau personol i wahaniaethu rhwng ein syniadau a’n cynlluniau ni a beth yw cynllun gwell Duw i ni.
Arwydd o’r ymrwymiad
Mae’n amlwg fod Abram a Sara yn stryglo i drystio cynllun Duw. Mae’n nhw’n credu yn Nuw, mae ganddyn nhw berthynas efo Duw, ond byddwch chi’n gwybod fod hi ddim wastad yn hawdd trystio cynllun Duw. Dwi’n berson sy’n mynd i boeni am bethau, dwi’n reddfol eisiau trwsio pethau, pobol, perthnasau – felly dwi’n gallu cyd-ymdeimlo gyda Abram a Sara. Dwi angen cofio weithiau fod angen i fi adael fynd er mwyn i Dduw symud.
Ac felly mae Duw yn gwneud ymrwymiad gyda Abraham. Genesis 17:
1Pan oedd Abram yn 99 mlwydd oed, dyma’r ARGLWYDD yn ymddangos iddo, ac yn dweud, “Fi ydy’r Duw sy’n rheoli popeth. Dw i am i ti fyw mewn perthynas â mi, a gwneud beth dw i eisiau. 2Bydda i’n gwneud ymrwymiad rhyngon ni’n dau, ac yn rhoi llawer iawn o ddisgynyddion i ti.”
3Dyma Abram yn mynd ar ei wyneb ar lawr. Ac meddai Duw wrtho, 4“Dyma’r ymrwymiad dw i’n ei wneud i ti: byddi’n dad i lawer iawn o bobloedd gwahanol.
Ac fel arwydd o’r ymrwymiad yna mae Duw yn rhoi enw newydd iddo fe. Mae ei enw’n newid i Abram i Abraham! (Why reinvent the wheel?) Ac mae hynny yn bwysig – mae’n dangos fod dod i berthynas efo Duw yn rhoi hunaniaeth newydd i ni. Falle fod cymdeithas eisiau rhoi label negyddol arnoch chi.
Past it.
Wedi methu’r arholiad yna.
Ddim wedi cael y dyrchafiad yna.
Yn well na’r person yna, ond ddim cystal a’r person nesa.
Damaged goods.
Dyna’r math o labeli o hunaniaeth falle mae cymdeithas yn rhoi i bobl. A dydy’r eglwys, yn draddodiadol, ddim wedi bod llawer gwell. Mae gyda ni’r hen syniad Cymreig fod eich hunaniaeth a’ch gobaith chi wedi ei glymu yn beth chi’n gwneud yn hytrach ‘na beth mae Duw wedi gwneud drosoch chi. Byw bywyd da yn y gobaith, yn y diwedd fydd e’n ddigon da. Ond does dim sicrwydd mewn hunaniaeth felly, dim ond rhyw ‘hope for the best a hold tight’.
Ond wedyn ar y pegwn arall mae’r eglwys wedi dysgu’n gywir fod pobol yn bechaduriaid – ond wedyn yn cadw pobol yn y fan yna – ‘pechadur wyt ti a pechadur fyddi di’. Holl bwynt sylwi ein bod ni’n bechaduriaid yw derbyn maddeuant er mwyn cyfnewid yr hunaniaeth o fod yn bechadur am hunaniaeth newydd o fod yn blentyn i Dduw.
Fe wnaeth Duw ymrwymiad gyda Abraham ac fe gafodd enw a hunaniaeth newydd. Mae yr un Duw wedi gwneud ymrwymiad gyda pob un ohono ni trwy Iesu. Heddiw mae eisiau i ni dderbyn yr enw a’r hunaniaeth newydd hwnnw. Does dim rhaid i ni weithio am yr hunaniaeth hwnnw – mae Duw yn ei roi fel rhodd.
Does dim rhaid i ni fynd yn styc yn y gêr cyntaf a meddwl amdanon ni ein hunan fel pechadur am byth. Mae modd derbyn maddeuant pechodau a dod yn rhydd o’n hen hunaniaeth a derbyn yr hunaniaeth newydd o fod yn blentyn i Dduw sydd wedi derbyn bywyd newydd trwy Ras.
Ydym ni, fel Abraham, yn barod i ildio a camu mewn i’r hunaniaeth newydd mae Duw wedi ennill i ni?
