Holodd Ifan i mi rannau rhai tips as y blog ynglŷn a’r do’s and dont’s wrth weithio ar PhD. Rwy’n teimlo’n dra annheilwng i roi unrhyw gyngor oherwydd mae pawb sy’n fy adnabod i’n gwybod yn iawn nad ydw i’n fodel i’w ddilyn. Bu’n rhaid i mi gael estyniad (neu ddau) yn rhannol oherwydd fod fy nhiwtor wedi symud Prifysgol ond hefyd oherwydd mod i, wrth edrych yn ôl, wedi cael gormod o heyrn yn y tân. Felly fy nghyngor cyntaf byddai gwylio rhag hynny, rhag cael gormod o heyrn yn y tân. Os ydy rhywun yn gobeithio cyflawni PhD da ac ar amser rhaid derbyn ei fod gyfystyr a swydd lawn amser. Wedi dweud hynny, dydw i ddim yn difaru am funud i mi fuddsoddi tipyn o’m hamser dros flynyddoedd yr ymchwil ar bethau eraill megis yr ymgyrch am y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, ymrafael a’m galwad i’r Weinidogaeth ac hefyd gychwyn arbrofi gyda phrosiect Torri Syched. Hefyd gan na ches i ysgoloriaeth lawn roedd rheidrwydd arna i wneud tipyn o waith dylunio graffeg llaw-rhydd hefyd. Hyd yn oed pe tawn yn rhydd i weithio 9-5, Llun-Gwener ar y PhD am bedair mlynedd wn i ddim a fyddai gen i’r amynedd a’r galon i weithio felly beth bynnag.

Mae dewis testun sy’n agos at eich calon yn bwysig dwi’n meddwl. Ar un llaw mae’n rhaid i chi gymryd gofal arbennig i wneud yn siŵr eich bod chi’n cadw gwrthrychedd os ydych chi a rhyw ymlyniad personol at eich maes ymchwil. Ond ar y naill law mae cael angerdd dros eich testun yn medru eich cario chi trwy gyfnodau tywyll, anodd a sych yn yr ymchwil.

Mae cael teulu a ffrindiau cefnogol yn holl bwysig. Mae gwaith ymchwil yn waith tu hwnt o unig ar brydiau. Roedd cael teulu a ffrindiau oedd yn fodlon trafod testun y traethawd yn gyson ynghyd a darllen drafftiau a chynnig sylwadau yn holl bwysig i mi. Hebddynt mae dyn yn gallu mynd i deimlo fel ei fod yn siarad gyda’r wal yn unig.

Y dewis ffurfiannol ar ddechrau ymchwil ydy penderfynu a ydy rhywun am ysgrifennu penodau wrth ei fod yn mynd yn ei flaen neu ydi o mynd i sgwennu’r cyfan ar y diwedd. Mae’r rhan fwyaf o bobl bellach yn dilyn y model sgwennu wrth fynd yn eu blaen ond mi wnes i ddilyn y patrwm mwy traddodiadol o sgwennu’r cyfan ar y diwedd. Am gyfnod roeddwn i’n difaru dilyn y llwybr hwnnw ond wedi edrych yn ôl roedd y thesis terfynol yn gryfach, oherwydd wrth wneud yr ymchwil gwnaeth fy nealltwriaeth o rai agweddau o’r gwaith ddatblygu’n fawr dros y blynyddoedd. Felly mi fuasai thesis pennod X neu Y yn dra gwahanol pe tawn i wedi ei sgwennu yn 2006 yn hytrach na 2009 ayyb…

Dyna ni am nawr. Mwy o sylwadau eto rhywbryd!

Please follow and like us: