Dros y misoedd nesaf yng Nghaersalem bydda i’n pregethu trwy Lyfr Genesis yn y Beibl. Dwi’n gobeithio (os bydd amser yn caniatau) sgwennu blog i fynd gyda pob pregeth. Dyma’r drydedd rhan. Dyma oedd dyma oedd y rhan gyntaf, (Y Cread)dyma oedd yr ail ran (Y Cwymp), dyma oedd y drydedd rhan (Noa) a dyma oedd y pedwerydd rhan (Tŵr Babel).
Trwy Abram mae Duw yn parhau gyda’i gynllun mawr i achub y byd a sicrhau yn y diwedd fod ei newyddion da nid yn newyddion da i un bobl yn unig i’r holl genhedloedd – ac yn newyddion da i ni.
Mae yna sawl pennod yn Genesis yn sôn am hanes Abraham. Y rhannau dwi am i ni feddwl drostyn nhw heddiw yw Genesis 12:1-3 a 15:1-6. Y darn lle mae Duw yn dangos y cynllun sydd ganddo i’r byd trwy Abraham ac yna’r darn lle mae Duw yn dangos/herio Abraham i gredu a trystio yn Nuw a’i gynllun.
1Dyma’r ARGLWYDD yn dweud wrth Abram, “Dw i am i ti adael dy wlad, dy bobl a dy deulu, a mynd i ble dw i’n ei ddangos i ti. 2Bydda i’n dy wneud di yn genedl fawr, ac yn dy fendithio di, a byddi’n enwog. Dw i eisiau i ti fod yn fendith i eraill. 3Bydda i’n bendithio’r rhai sy’n dy fendithio di ac yn melltithio unrhyw un sy’n dy fychanu di. A bydd pobloedd y byd i gyd yn cael eu bendithio trwot ti.”
Yn y tair adnod yma mae gyda ni grynhoad o gynllun Duw yn y byd, cynllun Duw i Abraham yn y byd, a cynllun Duw i’r eglwys heddiw (ni!) yn y byd. Dyma yw y newyddion da – fod Duw yn dod i fendithio’r cenhedloedd.
Dyma sut mae Paul yn esbonio yr efengyl i’r Galatiaid 3:7-8:
7 Felly, y rhai sy’n credu sy’n blant go iawn i Abraham! 8 Ac roedd yr ysgrifau sanctaidd wedi dweud ymlaen llaw fod Duw’n mynd i ddod â phobl sydd ddim yn Iddewon i berthynas iawn ag e’i hun, drwy iddyn nhw gredu ynddo. Rhannodd Duw y newyddion da hwnnw gydag Abraham ymhell bell yn ôl: “Bydd gwledydd y byd i gyd yn cael eu bendithio trwot ti.”
Pwy mae Duw yn dewis i ddod a’r newyddion da?
Dwi’n credu’n gryf fod synnwyr digrifwch gan Dduw. Mae’n dangos hynny wrth ddewis a galw Abraham a Sarai. Gyda’r greadigaeth mewn llanast – pwy mae Duw yn ei ddewis i ddod a bendith i’r cenhedloedd? Par oedrannus di-blant sydd, yn ôl y byd, a’u dyddiau gorau tu ôl iddyn nhw.
“What can God do next? Something only God could have thought of. God sees and elderly, childless couple in the land of Babel itself and decides to make them the launch pad of his whole mission of cosmic redemption. One can almost hear the sharp intake of breath among the angels when the astonishing plan was revealed.” [Chris Wright]
Felly cyn mynd ymlaen – beth yw arwyddocâd a’r application i ni fod Duw wedi dewis Abraham a Sarai?
Does dim rhaid bod yn ddyn gwyn ifanc, gyda gradd dda, gyda 2.4 o blant, i gael eich galw a chael eich defnyddio gan Dduw i ddod a bendith i’r byd. Mae syniad Duw ynglŷn a phwy sy’n qualified i fod yn rhan o’i gynllun yn wahanol i syniad y byd. I ddweud y gwir dydy qualifications ddim yn dod mewn i’r darlun o gwbwl. Beth sy’n allweddol yw galwad.
Oherwydd fel mae’r ystrydeb yn dweud: “God doesn’t call the qualified! He qualifies the called!”
Ac os ydych chi’n adnabod Iesu – mae Duw wedi eich galw chi.
Dydy Duw ddim jest wedi eich achub chi rhag eich pechodau – mae e wedi eich achub chi i rhywbeth mwy. I chwarae eich rhan yn ei gynllun mawr i ddod a bendith i’r byd. Am llawer rhy hir mae’r eglwys yn y gorllewin, yng Nghymru, wedi llyncu’r celwydd mae dim ond dynion ifanc sy’n hoffi darllen am y Piwritaniaid sy’n derbyn galwad.
Mae yr alwad mae Duw yn rhoi i Abraham a Sarai – yn alwad i holl blant Abraham sy’n cynnwys pawb sy’n adnabod Iesu.
Felly beth oedd galwad Duw i Abraham?
1Dyma’r ARGLWYDD yn dweud wrth Abram, “Dw i am i ti adael dy wlad, dy bobl a dy deulu, a mynd i ble dw i’n ei ddangos i ti.
I ddechrau, mae’n amlwg fod elfen o drystio ac hefyd aberth yn rhan o ddilyn galwad Duw. Mae’n beth mawr i adael eich gwlad, pobl a teulu – gadael y pethau sy’n aml yn rhoi diogelwch a sicrwydd i ni. I rai Cristnogion mae’r alwad yma yn llythrennol. Mae llawer o wledydd sydd a Eglwys Iesu Grist yn tyfu gyflymaf fel Corea a China wedi derbyn y newyddion da i ddechrau achos fod yna Gymry wedi dilyn galwad Duw a gadael eu gwlad, pobl a’u teulu.
Mae’r egwyddor yn berthnasol i bawb dwi’n meddwl – sef fod angen i ni fod yn agored i Dduw alw ni allan o’n comfort zone, ein galw i fyw bywyd aberthol er mwyn i bobl eraill, trwyddo ni, brofi bendith Duw.
2Bydda i’n dy wneud di yn genedl fawr, ac yn dy fendithio di, a byddi’n enwog. Dw i eisiau i ti fod yn fendith i eraill.
Mae’n mynd mlaen i ddweud wrth Abraham allan ohono fe y bydd yna genedl fawr enwog. Mae’n hawdd cam-ddehongli hyn, ac mae llawer o bobl wedi. Y math o bobl oedd yn disgwyl i Iesu ddod ar geffyl nid ebol asyn hefyd yn dehongli cenedl fawr ac enwog fel mawr ac enwog mewn termau cyfoeth materol a grym milwrol.
Ond mae mawr ac enwog yn nhermau Duw yn wahanol i mawr ac enwog yn nhermau y byd. Y ffordd fod yn fawr ac enwog yn Nheyrnas Dduw yw nid i lordio hi dros bobl ac nid gwneud enw i chi eich hun – ond drwy wneud yn union beth mae ail hanner yr adnod yn dweud:
“…bod yn fendith i eraill.”
Ac yn ein dydd ni, y genedl mae Duw yn sôn amdano fan hyn yw yr eglwys, yn ôl Paul yn y Testament Newydd gwir blant Abraham heddiw yw pawb o bob cenedl sydd yn cydnabod Iesu yn Arglwydd.
3Bydda i’n bendithio’r rhai sy’n dy fendithio di ac yn melltithio unrhyw un sy’n dy fychanu di. A bydd pobloedd y byd i gyd yn cael eu bendithio trwot ti.”
Yr alwad mae Duw yn rhoi i Abraham felly yw y bydd yr holl fyd yn cael eu bendithio trwy Abraham. Trwy yr Hen Destament mae Duw yn delifro y fendith yma trwy un pobol ac un cenedl sef y Hebreaid/Iddewon. Ond doedd e byth yn fwriad gan Dduw i’r newyddion da a’r fendith yma berthyn yn unig i un pobol mewn un lle.
Er fod y fendith yn dod trwy un genedl, roedd yn fendith i’r holl fyd a pob cenedl.
Felly os mai ni, pobl o bob cenedl sy’n adnabod Iesu, yw plant Abraham heddiw mae’r alwad yma i Abraham yn alwad i ni.
Ni yw gobaith y byd.
Ni sy’n dweud posib, pan mae’r byd yn dweud amhosib.
Ni sy’n derbyn pobl, pan mae cymdeithas yn gwrthod pobol.
Ni sy’n maddau, pan mae’r byd yn dweud anfaddeuol.
Ni sy’n gweld y gorau ym mhobol pan mae cymdeithas yn gweld y gwaethaf ym mhobol.
Beth oedd yr allwedd i Abraham ddilyn yr alwad yma?
Roedd yr alwad yma roddodd Duw i Abraham yn tall order ag ystyried ei sefyllfa fe a Sara. Sut gallai cwpwl oedrannus heb blant eni cenedl fawr? Mae’r ateb yn weddol syml – trwy ffydd!
A dyma’r ARGLWYDD yn mynd ag Abram allan, a dweud wrtho, “Edrych i fyny i’r awyr. Cyfra faint o sêr sydd yna, os fedri di! Fel yna fydd dy ddisgynyddion di — yn gwbl amhosib i’w cyfri.” Credodd Abram yr ARGLWYDD, a chafodd ei dderbyn i berthynas iawn gydag e. [Genesis 15:5-6]
Er mwyn derbyn, prosesu a dilyn galwad Duw roedd rhaid i Abraham a Sara gredu a trystio Duw. Roedd y dystiolaeth fydol yn awgrymu’r gwrthwyneb – roedd yr ods yn eu herbyn – felly yr unig ffordd ymlaen oedd trwy ffydd a trystio yn Nuw.
Ac rydym ni’n byw mewn byd pesimistiaid a’r pesimistiaeth yna wedi llithro mewn i’r eglwys – yn arbennig i eglwysi Cymraeg. Ond, gaw ni freuddwydio efo Abraham a Sara? Gaw ni gredu a trystio yn Nuw fel Abraham a Sara? A chredu nid yn unig fod Duw yn dymuno bendith i ni – ond fod Duw yn dymuno defnyddio ni i ddod a bendith i’r byd?
